Człowiek od wieków szukał skutecznych sposobów na kontrolę swojej płodności. Antykoncepcję znali już starożytni Egipcjanie i Rzymianie. Wówczas stosowano głównie stosunek przerywany przez mężczyzn, później prezerwatywy ze skór, natomiast kobiety w pochwie umieszczały liście lub korzenie roślin mające blokować nasienie. Skuteczną i komfortową w stosowaniu antykoncepcję przyniósł dopiero XX wiek.
Co to jest antykoncepcja?
Głównym celem antykoncepcji jest kontrola płodności człowieka – terminem tym określa się metody czy też środki, które mają za cel zapobieganie ciąży i pomoc w planowaniu rodziny. Bezpieczny seks polegający na stosowaniu prezerwatyw dodatkowo chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Metody antykoncepcji
Aktualnie wyróżnia się kilkanaście różnych metod antykoncepcji zarówno skierowanych do kobiet, jak i do mężczyzn. Każda z tych metod antykoncepcyjnych różni się sposobem stosowania i swoją skutecznością. Są to między innymi:
- prezerwatywy – męskie i kobiece w formie specjalnych wkładek
- środki hormonalne – tabletki, minipigułki, plastry, krążki dopochwowe, implanty, zastrzyki zawierające specjalne zestawy hormonów
- wkładki domaciczne – również z hormonami
- sterylizacja – wazektomia u mężczyzn i podwiązanie jajowodów u kobiet
- środki plemnikobójcze – kremy, globulki i inne
- metody objawowo-termiczne – nazywane także naturalnymi, polegające na określaniu dni płodnych u kobiet
- stosunek przerywany
Antykoncepcja dla kobiet
Kobiety mają do wyboru większą liczbę metod antykoncepcyjnych, które cechują się wysoką skutecznością. Są to w szczególności te bazujące na stosowaniu hormonów blokujących owulację i w ten sposób zapobiegających zajściu w ciąże. Dopasowanie odpowiedniej metody antykoncepcji hormonalnej powinno odbywać się na podstawie wywiadu u ginekologa.
Najpopularniejszą metodą są tabletki antykoncepcyjne zawierające hormony kobiece w różnych ilościach – najczęściej stosowane są tabletki dwuskładnikowe. Dostępne są także minipigułki – tabletki jednoskładnikowe, które zawierają minimalną dawkę hormonów, ale też wymagają jednocześnie systematycznego przyjmowania o określonej godzinie. Oprócz tabletek kobiety mogą korzystać też z nowoczesnych metod hormonalnych niewymagających pamiętania o regularnym przyjmowaniu – to zastrzyki, implanty, plastry i pierścienie hormonalne.
Skuteczność antykoncepcji
Dane dotyczące skuteczności antykoncepcji odnoszą się do 1 roku stosowania określonej metody. Podano skuteczność przy użyciu typowym, przy pełnym stosowaniu wszystkich zaleceń skuteczność jest wyższa. Wśród najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych znajdują się:
- sterylizacja – 99%
- wkładka domaciczna Mirena – 99%
- zastrzyk hormonalny Depo-Provera – 94%
- tabletka antykoncepcyjna dwuskładnikowa – 91% (wartość zaniżona)
- tabletka antykoncepcyjna jednoskładnikowa – 91% (wartość zaniżona)
- plaster hormonalny – 91%
- pierścień hormonalny – 91%
- prezerwatywy męskie – 82%
